Ayuda
Ir al contenido

Dialnet


Los derechos históricos vascos: poder constituyente limitado o instituciones concretas

    1. [1] Universidad Pública de Navarra

      Universidad Pública de Navarra

      Pamplona, España

  • Localización: Iura vasconiae: revista de derecho histórico y autonómico de Vasconia, ISSN 1699-5376, Nº. 16, 2019 (Ejemplar dedicado a: XVI Simposio de derecho histórico de vasconia: reforma del autogobierno en la Comunidad Autónoma Vasca), págs. 45-120
  • Idioma: español
  • Títulos paralelos:
    • Euskal Eskubide historikoak: botere konstituzioegile mugatua edo erakunde zehatzak
    • Basque Historial Rights: limited constituent power or specific institutions
  • Enlaces
  • Resumen
    • español

      El texto examina algunos hitos significativos del devenir de la foralidad de Derecho público de los territorios de Vasconia en los siglos XIX y XX. Con dicho examen se intenta discernir el elemento más característico de la cultura foral.

      En concreto, si la foralidad consiste en una suma de instituciones tradicionales susceptibles de actualización o si el la relevancia de los derechos históricos descansa en la atribución al sujeto titular de una auténtica capacidad constituyente, si bien limitada por la aceptación de la unidad política del Estado. En la perspectiva de la relación entre la Constitución del Estado y los Fueros vascos, el texto distingue cuatro fases: la época foral propiamente dicha que culmina en 1839 y 1841, el período neoforal que llega hasta 1876, y la fase de los Conciertos Económicos, suprimidos en 1936 en Bizkaia y en Gipuzkoa. Concluye con lo acontecido en el proceso constituyente que se inició con la Transición. Entonces se formuló la Disposición Adicional Primera de la actual Constitución que reconoció de manera atenuada los derechos históricos de los territorios de Vasconia y que ha sido objeto, a su vez, de una singular interpretación jurisprudencial.

    • English

      The text examines some of the significant milestones of the evolution of the regional nature of Public Law in the Basque Country during the nineteenth and twentieth century. Said review attempts to discern the most characteristic element of regional law culture. More particularly, if regional law culture consists of a sum of traditional institutions subject to update, or if the relevance of historic rights rests on the attribution to their bearer of genuine constitutional capacity – although this may be limited by acceptance of the State’s political unity.

      In terms of the relationship between the State Constitution and Basque Regional Law, the text distinguishes four phases: the «Foral» or «Regional Law» era itself, which culminates between 1839 and 1841, the «Neoforal» period that goes up to 1876, and the period of Economic Agreements o «Conciertos Económicos», removed in 1936 in Biscay and in Gipuzkoa. It concludes with the happenings of the constituent process that started with the Transition to democracy. That was when the First Additional Provision of the Current Constitution was formulated, which recognised, in a tempered way, the historical rights of the territories of the Basque Country and which has likewise been subject to a singular case law interpretation.

    • euskara

      Testuak XIX. eta XX. mendeetan Baskoniako lurraldeetako zuzenbide publikoko foraltasunaren bilakaeran izandako mugarri esanguratsu batzuk aztertzen ditu. Hartara, foru-kulturaren ezaugarri bereizgarriena bereizten saiatzeko.

      Zehazki, ea foraltasuna egunera daitezkeen erakunde tradizionalen baturan oinarritzen den edo ea eskubide historikoen garrantzia subjektu titularrari gaitasun eratzaile bat ematean oinarritzen den, Estatuaren batasun politikoa onartzeak mugatuta bada ere. Estatuko Konstituzioaren eta euskal foruen arteko harremanaren ikuspegian, honako lau fase hauek bereizten ditu testuak: 1839.

      eta 1841. urteetan amaitu zen foru-garaia, 1876ra arte iritsi zen garai neoforala eta ekonomia-itunen fasea, 1936an Bizkaian eta Gipuzkoan kendu zituztenak.

      Eta, azkenik, Trantsizioarekin hasi zen prozesu konstituziogilean gertatutakoa.

      Orduan egin zen gaur egungo Konstituzioaren Lehen Xedapen Gehigarria. Baskoniako lurraldeetako eskubide historikoak aitortu zituen modu arinduan, eta, era berean, modu berezian interpretatu da jurisprudentzian.


Fundación Dialnet

Dialnet Plus

  • Más información sobre Dialnet Plus

Opciones de compartir

Opciones de entorno