Ayuda
Ir al contenido

Dialnet


A propósito de momo e corpo carnavalesco: de Joan Baveca e a sátira galego-portuguesa ao Cancioneiro Geral

  • Autores: María Isabel Morán Cabanas
  • Localización: Cuadernos de estudios gallegos, ISSN 0210-847X, T. 68, Nº. 134, 2021, págs. 125-156
  • Idioma: español
  • Títulos paralelos:
    • Some Reflections on Momo and the Carnivalesque Body: from Joan de Baveca and the Galician-Portuguese Satire to the Cancioneiro Geral
  • Enlaces
  • Resumen
    • español

      En una cantiga de Joan Baveca a Pero d´Ambroa –ambos integrados en el “cancioneiro de jograis galegos”– se registra la única ocurrencia de momo en el corpus trovadoresco gallego-portugués. Hasta hoy, tal detalle no ha sido objeto de atención de los investigadores, que se limitaron prácticamente a reiterar la indicación de Rodrigues Lapa sobre su valor en un registro coloquial y en sentido figurado en su edición de Cantigas d’escarnho e de mal dizer (1965). Nuestro objetivo es formular una serie de reflexiones acerca de tal vocablo por varias vías: 1. análisis de hipóteses sobre su origen; 2. revisión de documentación coetánea a las cantigas y de textos literarios posteriores, concretamente los del Cancioneiro Geral que aluden a la representación de momos cortesanos; 3. cotejo de expresiones que vinculan risa y cuerpo bajo el prisma de la carnavalización. Así, ciertas isotopías literarias al servicio del humor, la historia de la (pre)teatralidad y la propuesta de una nueva entrada en el repertorio lexicográfico gallego-portugués son puntos nucleares de nuestro estudio.

      [gl] Numa cantiga de Joan Baveca a Pero d´Ambroa –ambos integrados no “cancioneiro de jograis galegos”– regista-se a única ocorrência de momo no corpus trovadoresco galego-português. Até hoje, tal pormenor não tem sido objeto de atenção dos investigadores, que se limitaram praticamente a reiterar a indicação de Rodrigues Lapa sobre o seu valor num registo coloquial e em sentido figurado na edição de Cantigas d’escarnho e de mal dizer (1965). O nosso objetivo é refletir acerca de tal vocábulo através de várias vias: 1. análise de hipóteses sobre a sua origem; 2. revisão de documentação coetânea às cantigas e de textos literários posteriores, sobretudo os do Cancioneiro Geral que aludem aos momos cortesãos; 3. cotejo de expressões que ligam riso e corpo sob o prisma da carnavalização. Assim, certas isotopias literárias ao serviço do humor, a história da (pré)teatralidade e a proposta de uma nova entrada no repertório lexicográfico galego-português são os pontos nucleares do presente estudo.

    • English

      In a song by Joan Baveca addressed to Pero d’ Ambroa –both included in the “songbook of Galician jongleurs”– we find the only occurrence of the word momo in the corpus of Galician-Portuguese troubadour lyric. To date, this detail has been overlooked by scholars, who practically limited themselves to reiterating the theory put forward by Rodrigues Lapa with regard to its value in a colloquial register and in a figurative meaning, in his edition of Cantigas d’escarnho e de mal dizer (1965). Our aim is to reflect on this word, by means of several paths: 1. an analysis of hypotheses as to its origin; 2. a review of documents and literary texts contemporary to the songs, especially those in the Cancioneiro Geral that mention the representation of courtly momos; 3. a comparison of expressions linking laughter and body from the carnivalesque perspective. Therefore, certain humorous literary isotopies, the history of pre-theatricality and the proposal of a new entry in the Galician-Portuguese lexicographic repertoire are all pivotal points in our study.


Fundación Dialnet

Dialnet Plus

  • Más información sobre Dialnet Plus

Opciones de compartir

Opciones de entorno