Argia txiki egiten denean.

• Autores: Javier Aizpurua Iriazabal
• Localización: Ekaia: Euskal Herriko Unibertsitateko zientzi eta teknologi aldizkaria, ISSN 0214-9001, Nº. 38, 2020, págs. 275-293
• Idioma: euskera
• Títulos paralelos:
  • When light becomes small.
• Enlaces
  • Texto completo
• Resumen
  • English

    A brief historical perspective on the concept of light is introduced, focusing on some of the aspects derived from its ondulatory nature, which determines many of the properties of light-matter interaction within the electrodynamical theory. The ondulatory nature of light sets up a diffraction limit, which prevents standard localization of light below half a micrometer. The use of metallic nanoparticles, and the excitations of their conduction electrons with the generation of electronic surface charge density waves, so-called plasmons, allows for bringing the energy and momentum of light down to sub-diffraction dimensions. Metallic nanostructures are shown to act as effective optical nanoantennas which capture and emit light, opening photonics to the realm of the nanoscale. Examples of technological application of optical nanoantennas in the fields of optical nanoscopy, surface-enhanced molecular spectroscopy, oncological therapy, energy havesting, metamaterials and information technologies are discussed.

  • euskara

    Argiaren kontzeptuari buruzko perspektiba historiko laburra aurkezten da artikulu honetan, haren uhin-izaera azpimarratuz. Uhin-izaera honek materiaren eta argiaren arteko elkarrekintzaren zenbait ezaugarri finkatzen ditu teoria elektromagnetikoaren barruan. Horien artean, aipatzekoa da difrakzio-muga, mikrometro erdi baten azpitik argia lokalizatzea ahalbidetzen ez duena. Metalezko nanopartikulek haien elektroi eroaleen kitzikapenaren bitartez, gainazaleko karga-dentsitatearen uhinak (plasmoiak) sortzen dituzte, eta, horiei esker, argia difrakzio azpiko dimentsioetara eramatea lortzen da. Metalezko nanoegiturek argia harrapatzen eta igortzen duten nanoantena moduko portaera azaltzen dute, fotonika nanoeskalaren erresumara eramanez. Testuinguru honetan, nanoantena optikoen aplikazio teknologikoetako batzuk erakusten dira zenbait arlotan: besteak beste, nanoskopia optikoan, gainazalek handitutako espektroskopia molekularrean, terapia onkologikoan, energi metaketan, metamaterialetan, edota informazioaren teknologietan.