Egungo euskarazko literaturaren soziologia kultural baterantz: ispiluak eta tresnak sistema literario eta marko ideologikoen artean

• Autores: Manuel Ahedo Santisteban
• Localización: Inguruak: Soziologia eta zientzia politikoaren euskal aldizkaria = Revista vasca de sociología y ciencia política, ISSN 0214-7912, Nº 64, 2018, págs. 1-23
• Idioma: euskera
• Enlaces
  • Texto completo
• Resumen
  • English

    This article presents a theorizing pre-study of sociology of literature that can be used as theoretical and analytical frame for research purposes. Ferguson, Desan and Griswold (1988) indicated the three main assets for a sociology of literature: text (mirror), system (demons) and ideological frames. A pragmatic sociology of literature (Dromi and Illouz, 2010) was one of the new perspectives of sociology of literature identified by English (2010). In the recently proposed comparative cultural sociology (Lamont and Thévenot, 2000), a constructivist and reflexive proposal is developed to analyze and evaluate the field of cultural production (Beljean, et al, 2016). Within this broad comparative cultural sociology, societies and social actors, to understand their own realities, are depicted as deploying different tools produced in their respective societies. Literature is one of these tools, especially, those literary works dealing with society’s relevant features and concerns, and those that have gained a minimum of status and public. Thus, for a cultural sociology approach to literature the integration and deployment of the metaphors of mirror and tool is proposed, together with the concepts of literary system and ideological frames. To apply this analytical framework to contemporary literature in Basque, a conceptualization of Basque reality is needed. In the complex Basque reality two features-challenges are selected:

    integrative bridging between tradition-village and innovation-city, and pluralism among different.

    Among the broad population of selectable authors, three writers from different periods and with a considerable status and readership have been selected: G. Aresti, B. Atxaga eta K. Uribe. In order to advance issues for further research, it is thus analyzed how the main literary works of these authors deal with the two identified significant features-challenges of the Basque reality.

  • euskara

    Artikulu honek literaturaren soziologiaren teorizazioko aurre-estudio bat aurkezten du, ikertze-lanetan erabil daitekeen proposamen teoriko eta analitikoa. Ferguson, Desan eta Griswold-ek (1988) proposatu zuten moduan, literaturaren soziologiak hiru dimentsio analizatzen ditu: testua (ispilua), sistema (demonioak) eta marko ideologikoak. English-ek (2010), literaturaren soziologiaren ikuspegi berrien artean, soziologia pragmatikoa nabarmendu zuen (Dromi eta Illouz, 2010). Berriki proposatutako kultur soziologia konparatu berrituan (Lamont eta Thévenot, 2000) kultur produkzioaren landa/sistema aztertu eta ebaluatzeko proposamen konstruktibista eta erreflexiboa garatu da (Beljean, et al, 2016). Kultur soziologia konparatu zabal honen arabera, gizarteek eta gizarteko aktoreek, beren errealitatea ulertzeko, beren gizarteetan eraikitako tresna ezberdinak erabiltzen dituzte. Literatura da horietako tresna bat, batik-bat errealitatearen ezaugarri garrantzizkoei heltzen dien literatura, eta gutxieneko estatusa eta publiko-irakurlegoa lortutako literatura-lanak. Beraz, literaturaren kultur soziologia bat analisia egiteko ispilua eta tresna metaforak erabiltzeaz gain, sistema literarioa eta marko ideologiko nagusiak analizatzen dira. Analisia egungo euskarazko literaturari aplikatzeko, euskal errealitatearen kontzeptualizazio bat behar da. Euskal errealitate konplexuaren ezaugarri-erronka garrantzitsu bi identifikatu dira: tradizioa-herri eta berrikuntza-hiria munduen arteko zubigintza, eta ezberdinen arteko aniztasuna. Idazle hautagarri askoren artean, garai ezberdinetako hiru idazle ezagun hautatu dira: G. Aresti, B. Atxaga eta K. Uribe. Geroko ikertze-lanetarako galdera eta gai zehatzagoak garatzeko, idazle hauen lanik esanguratsuenek identifikatutako bi ezaugarri-erronkak nola landu dituzten analizatu da.