En el siglo XX las teorías físico-filosóficas de autores como Henri Bergson (1859-1941) establecieron una dualidad dentro del concepto “tiempo”. De un lado, el tiempo objetivo es una magnitud creada por el ser humano para ordenar los hechos de la existencia a través de una disposición espacial a modo de sucesión. De otro, en el tiempo subjetivo prevalece la simultaneidad y es así como opera la mente humana, en la que los pensamientos se funden y entretejen. Rige, pues, el concepto de duración y el punto - y no línea- como unidad de medida. Esta teoría resultó clave para la configuración de la vanguardia y, de hecho, algunos de los escritores que la integran, como el chileno Juan Emar (1893-1964), la convirtieron en reflexión central de sus escritos. Así sucede en "Ayer" (1935), en la que se narra el recorrido durante ayer del yo protagonista con su mujer por la ciudad de San Agustín de Tango. En diversas “etapas” del trayecto el protagonista consigue advertir la verdadera temporalidad del universo en una serie de instantes extáticos. El objetivo de este trabajo es demostrar cómo la obra de Emar entronca directamente con la teoría de vanguardia y las teorías contemporáneas en torno al tiempo, a través de dos mecanismos: haciendo de esta reflexión la materia temática de la obra y retorciendo el lenguaje y el molde genérico de la novela para expresar la verdadera temporalidad de la conciencia.
No século XX as teorías físico-filosóficas de autores como Henri Bergson (1859-1941) estabeleceron unha dualidade dentro do concepto “tempo”. Dunha parte, o tempo obxectivo é unha magnitude creada polo ser humano para ordenar os feitos da existencia por medio dunha disposición espacial a modo de sucesión. Doutra parte, no tempo subxectivo prevalece a simultaneidade e é así como opera a mente humana, na que os pensamentos se funden e entretecen. Rexe, pois, o concepto de duración e o punto -e non a liña- como unidade de medida. Esta teoría resultou chave para a configuración da vangarda e, de feito, algúns dos escritores que a integran, como o chileno Juan Emar (1893-1964), convertérona en reflexión central dos seus escritos. Así ocorre en "Ayer" (1935), na que se narra o percorrido do eu protagonista coa súa muller pola cidade de San Agustín de Tango ao longo do día de onte. En diversas “etapas” do traxecto o protagonista consegue advertir a verdadeira temporalidade do universo nunha serie de instantes extáticos. O obxectivo deste traballo é demostrar como a obra de Emar entronca directamente coa teoría de vangarda e as teorías contemporáneas sobre o tempo, polo medio de dous mecanismos: facendo desta reflexión materia temática da obra e retorcendo a linguaxe e o molde xenérico da novela para expresar a verdadeira temporalidade da conciencia.
During the 20th century, the physical and philosophical theories of authors such as Henri Bergson (1859-1941) established a duality in the concept of 'time'. On the one hand, from an objective point of view, time is a magnitude created by humans in order to arrange the facts of existence in a spatial disposition like a succession. On the other hand, from a subjective point of view, time is primarily simultaneous, as the human mind melts, fuses, and interweaves thoughts. Consequently, it is the concept of duration that rules, and it is the point -rather than the line- that is the basic unit of measure. This theory was a key aspect for the configuration of the avant-garde and, in fact, some of the more representative writers og the avant-garde select it, precisely, as the main reflection in their writings. This is the case of the Chilean writer Juan Emar (1893-1964) and his novel "Ayer" (1935). In it, the protagonist and authorial voice narrates the tour of the city of San Agustín de Tango he took with his wife the previous day. In different 'stages' of the way the protagonist manages to realize the real temporality of the universe in ecstatic instants. The aim of this paper is to show how Emar's work is directly connected both with the theory of avant-garde and with contemporary theories about the time, by means of two mechanisms: promoting the aforementioned reflection as the topic of his work and twisting the language and the generic frame of the novel so as to express the real temporality of the conscience.
© 2001-2025 Fundación Dialnet · Todos los derechos reservados