Resumen de El portavoz da su palabra: el discurso de un nacionalista gallego : comunidades y ethos discursivo en Alfonso R. Castelao

Graciana Vázquez Villanueva

• galego

  O obxectivo deste artigo é analizar a construcción do suxeito político no discurso de Alfonso R. Castelao, no contexto dos primeiros anos do seu exilio na Arxentina e a partir dun corpus específico -os artigos publicados no xornal El Orensano de Bos Aires en 1944. O rol do voceiro, a acción discursiva e as pegadas verbais despregadas deveñen na construcción do suxeito político, racional e pasional, ético e lexitimado, do que Castelao inscribe unha nova fundación discursiva e unha tradición para o nacionalismo galego. A enunciación, concibida como o dispositivo que produce a construcción do sentido, é a base para o noso traballo. El Orensano establece, nun momento histórico de emerxencia signado pola loita contra a dictadura, a constitución dun saber e dun determinado tipo de suxeito político. As preguntas son: ¿como un suxeito xorde como voceiro e porta-valor dun grupo? ¿como é a súa linguaxe e cales son os compoñentes do seu discurso en tanto que constrúe unha comunidade de discurso e, por extensión, unha comunidade política? ¿por que este suxeito se presenta como exemplo do ethos discursivo en tanto que incorpora no seu discurso unha determinada voz, un corpo e un ton? Para analizar a construcción do suxeito militante, os conceptos de voceiro, comunidade discursiva e ethos discursivo mostran cómo un enunciador expresa a súa voz, o seu corpo e o seu carácter, indisociable isto dos condicionamentos que o rexen, e permiten analizar o carácter estratéxico da ideoloxía e da eficacia do discurso

• English

  The aim of this paper is to analyze the development of the political character in Alfonso R. Castelao's discourse (Galician nationalist leader in the 30s and 40s, mythical figure for Galician nationalist discourse), in the context of his first years of exile in Argentina (as a consequence of the defeat of the Spanish Republic in the Spanish Civil War), using a specific corpus: the articles he published in the newspaper El Orensano (Buenos Aires, 1944). His role as a spokesman, the discourse action, the verbal marks he uses, become the construction of the political, rational and passionate, ethical and legitimate subject, with whom Castelao institutes a new discourse foundation and a tradition for the Galician nationalism. The statement, a device that constructs meaning, is the basis for our work. El Orensano establishes, in a historical moment of emergency characterized by a struggle against Franco's dictatorship, an ideological knowledge and a particular kind of political characters. The questions are: how does a character appear as a spokesman and a bearer of group values?, how is his language?, which are the components of his discourse to create a community of discourse and, by extension, a political community?, why does this character appear as an example of discourse ethos given that he "adds" a particular voice, body and tone to his discourse? To analyze the construction of the activist character, concepts as spokesman, community of discourse, and discourse ethos show us how a speaker expresses his voice, body and temper (undissociating these from the determinants that govern them), and they also open ways to analyze the strategic character of ideology and the effectiveness of discourse