Resumen de Euskalerriko gaztetxoek euskararekiko dituzten jarrerak eta beren eragina euskara ikasi eta erabiltzean
- español
En la actualidad, la mayoria de los jovenes vascos tienen la oportunidad de aprender euskera, bien en su propio hogar o en la escuela; y tambien el derecho a utilizarlo si lo desean. La pregunta en torno al cual gira la investigacion es la siguiente: en que medida se relacionan las actitudes y los comportamientos linguisticos de los jovenes en relacion al euskera?. Esta investigacion tiene como objetivo analizar y medir en la medida de lo posible, la importancia que tienen las actitudes hacia el euskera, tanto en el aprendizaje como en el uso de esta lengua. Por supuesto: el que no conoce la lengua no no podra utilizarla. Aun conociendo la lengua si no encuentra en su entorno social quien la conozca, no podra utilizarla. Aun considerando todo esto, no podemos olvidar que algunos que conocen poco el euskera, lo hablan mas que otros que lo conocen bien. Lo mismo podemos decir del contexto social de la lengua: en contextos euskaldunes hay quien habla casi siempre en otra lengua, y en contextos erdaldunes podemos encontrar a quien habla casi siempre en euskera. Por lo tanto, es evidente que no podemos predecir los comportamientos linguisticos, con el simple analisis del conocimiento de la lengua y del contexto social. El nucleo de nuestra investigacion se centra precisamente en la perspectiva de las actitudes como influyentes de los comportamientos linguisticos -tanto en el aprendizaje como en el uso de la lengua-. En esta investigacion, con el objeto de medir las actitudes de una manera mas directa, se ha utilizado la metodologia de preguntas abiertas, ademas de la encuesta habitual. Se ha preguntado lo siguiente a los jovenes: que es para ti el euskera?. Los jovenes han podido contestar con absoluta libertad en una redaccion que les hemos pedido redactar. Las 3.442 redacciones o textos que han escrito los jovenes, se han analizado en su integridad y a texto completo, con la ayuda de sistemas y programas mas avanzados.
- euskara
zken hamarkadetan euskararen ezagutzak gorako bilakaera izan du, gehienbat eskolaren ahaleginari esker. Baina gazte asko euskara ikastera iritsi bada ere, ez dute gazte denek, euskara erabiltzen beren eguneroko bizitzan. Gazteen euskararen ezagutza eta erabileraren artean etena agertzen da.
Euskara, gure gizarteko harremanetan ohizko hizkuntza bihurtzea, ez dirudi erabaki administratibo-legezkoen bidez bakarrik lortu daitekeenik. Administrazioaren erabakiek ezin dute bere kabuz hizkuntzarekiko gizakiek duten portaera aldatu. Hizkuntza gutxiengotu baten ezagutza zabaldu dezake eskolaren ahaleginak, baina zerk eragin dezake hizkuntza honen erabilera? Euskara ezagutzeko aukera izan duten gazteen euskararekiko nahiak, asmo eta gogoak, sakonkiago aztertu beharko dira gazte hauen hizkuntza erabilpena, hau da hizkuntza portaera, azaldu ahal izateko.
Gure ikerketan 13-14 urteko gaztetxoak aztertu ditugu. Zergatik? adin horretan, gizartezko jarrerak eratuak dituzte, oinarrizko hezkuntzako azken ikasturtean izanik, ikastetxeen bitartez, adin horretako gazte guztiak aztertu ditzakegu. Gazteen euskararekiko nahien ezagutzak, euskarak etorkizunean izango duen bizi indarra ezagutarazi diezaguke.
Metodologiari dagokionez, ohiko galdekizunez gain, metodo kualitatiboa erabili dugu, gazteei euskarari buruzko idazlan bat idaztea eskatu zaie, beraien euskararekiko uste, nahi, asmo, eritzi eta jarrerak libreki adieraziz.
Ondoren, gazteek idatzitako testu hauek, eduki azterketa bidez aztertu dira: testuak bere osotasunean aztertu dira. Sailkapeneko kategoriak idatzietako esanahien arabera osatu dira. Gai jakin batzuek aztertzeko hitzen estrategiak antolatu dira. Esanahi berdinekoak eta hizkuntza- euskaraz, gaztelaniaz nahiz frantsesez idatzitako idazlanak- bakoitzeko ordezko hitzekin jokatuz. BRS/SEARCH programa informatikoaren bidez, hitz hauek erabiliaz agertzen diren pasarte guztiak bereiztu dira. Hitzek, bere pasartean edo testuinguruan duten esanahiaren arabera osatu dira sailkapeneko kategoria ezberdinak.
Lagina oso zabala izan du ikerketak, zazpi lurraldera zabaldua, 108 ikastetxe ezberdinetako, 3.655 ikaslek parte hartu dute ikerketan. %95 eko konfiantza maila batez, aitortu beharreko lagin errua 0.01 eko da. Lagina aukeratzean proportzionalki errespetatu diren aldagaiak honako hauek izan dira: biztanle kopurua, euskara ezagutza maila, Estatu barneko immigrazio kopurua, ikastetxe mota eta hizkuntz eredua. Datu biltze lana, 1991.ean egin zen Autonomi Elkartean eta 1992.ean Nafarroa eta Iparraldean. Galdekizunak eskola orduetan eta norberak bakarka bete ditu.
Lortu diren ondorio nagusienen artean aipatzekoak hauek dira: euskara gehien darabilten gazteak, lehen hizkuntza modura jaso dutenak dira. Euskara erabiltzean eragin gehien duten aldagaiak hauexek dira; herri sentimendu euskalduna, Euskalerriko nongotza, euskaldun izanahia eta gizarteinguru euskalduna eta bertakotasuna.
Gizarteingurua eta ezagutza garrantzitsuak badira ere, gazteen hizkuntz jarrerek, zer esana dute euskararen erabileran. Euskara ezagutzeaz gain euskararen aukera egitea beharrezkoa baita erabiliko bada. Jarrera izanerazleak euskara ikasi eta erabiltzean eraginkorragoak dira trukeordaineko jarrerak baino. Jarrera izanerazleak, euskaldun izaera eta hezkuntza euskaldunari loturik daude
