Ayuda
Ir al contenido

Dialnet


Resumen de La lexicografía asturiana en el siglo XIX

Xuan Carlos Busto Cortina

  • español

    Se traza una panorámica de los trabajos lexicográficos sobre el asturiano y sus variedades dialectales a lo largo del XIX. Dos ocupan toda la primera mitad del siglo. Uno el Vocabulario asturiano y castellano de la «Hispanic Society», dado a conocer recientemente. El análisis de su léxico (procedencia de las voces, hápax, ghost words) muestra su vinculación con los textos editados por Caveda y Nava en su Colección (1839). Además, algunas propuestas léxicas normalizadoras son las mismas en ambos corpus. Otros indicios apuntan hacia el entorno de Caveda, y más en concreto hacia su amigo Pedro José Pidal, probable autor de la copia manuscrita según revela el análisis caligráfico. El segundo es el Diccionario de Junquera Huergo, del que se analizan ciertos aspectos metodológicos (neologismos, manejo de fuentes, etc.) y se refieren las vicisitudes de sus copias manuscritas aún inéditas.De los once repertorios léxicos que se realizan en la segunda mitad de siglo, dos son de muy dudosa existencia: el de Benito Canella y el de Arias de Miranda, limitado este último a algunos apuntes dispersos que han permitido conocer la parte de terminología médica. El artículo pasa revista al resto de léxicos y diccionarios, de valor y extensión desigual, que se elaboran en el último cuarto de siglo. De ellos se destacan algunos aspectos poco conocidos como la relación epistolar entre Hugo Schuchardt y Laverde Ruiz coetánea de la publicación de sus Apuntes lexicográficos. También se ofrece una valoración de los métodos y alcance de estos repertorios, y, cuando ello es posible, se hace revisión de las críticas de los contemporáneos como las formuladas por Acevedo y Huelves y por Braulio Vigón al Vocabulario de Apolinar Rato.

  • English

    An overview of the lexicographical works on Asturian and its dialect varieties throughout the XIX century is drawn. Two occupy the entire first half of the century. One is the Vocabulario asturiano y castellano of the «Hispanic Society», recently released. The analysis of its lexicon (origin of the voices, hapax, ghost words) shows its connection with the texts edited by Caveda y Nava in their Colección (1839). Furthermore, some standardizing lexical proposals are the same in both corpus. Other indications point to the surroundings of Caveda, and more specifically to his friend Pedro José Pidal, likely author of the handwritten copy as revealed by the calligraphic analysis. The second is the Junquera Huergo Dictionary, from which certain methodological aspects (neologisms, management of sources, etc.) are analyzed and the vicissitudes of his still unpublished manuscript copies are referred to.Of the eleven lexical repertoires carried out in the second half of the century, two are of very dubious existence (those by Benito Canella and by Arias de Miranda, the latter limited to a few scattered notes that have made it possible to know the medical terminology part). The article reviews the rest of the lexicons and dictionaries, of unequal value and length, which were produced in the last quarter of the century: it highlights some little-known aspects such as the epistolary relationship between Hugo Schuchardt and Laverde Ruiz, contemporary with the publication of his Apuntes lexicográficos. It also offers  an assessment of the methods and scope of these repertoires, and, when possible, a review of contemporary criticisms such as those made by Acevedo y Huelves and by Braulio Vigón on the Apolinar Rato Vocabulario is provided.

  • galego

    Trázase unha panorámica dos traballos lexicográficos sobre o asturiano e as súas variedades dialectales ao longo do XIX. Dous ocupan toda a primeira metade do século. Uno o Vocabulario asturiano y castellano da «Hispanic Society», dado a coñecer recentemente. A análise do seu léxico (procedencia das voces, hápax, ghost words) mostra a súa vinculación cos textos editados por Caveda e Nava na súa Colección (1839). Ademais, algunhas propostas léxicas normalizadoras son as mesmas en ambos os corpus. Outros indicios apuntan cara á contorna de Caveda, e máis en concreto cara ao seu amigo Pedro José Pidal, probable autor da copia manuscrita segundo revela a análise caligráfico. O segundo é o Dicionario de Junquera Huergo, do que se analizan certos aspectos metodolóxicos (neoloxismos, manexo de fontes, etc.) e refírense as vicisitudes das súas copias manuscritas aínda inéditas.Dos once repertorios léxicos que se realizan na segunda metade de século, dous son de moi dubidosa existencia: o de Benito Canella e o de Arias de Miranda, limitado este último a algúns apuntamentos dispersos que permitiron coñecer a parte de terminoloxía médica. O artigo pasa revista ao resto de léxicos e dicionarios, de valor e extensión desigual, que se elaboran no último cuarto de século. Deles destácanse algúns aspectos pouco coñecidos como a relación epistolar entre Hugo Schuchardt e Laverde Ruiz coetánea da publicación dos seus Apuntes lexicográficos. Tamén se ofrece unha valoración dos métodos e alcance destes repertorios, e, cando iso é posible, faise revisión das críticas dos contemporáneos como as formuladas por Acevedo e Huelves e por Braulio Vigón ao Vocabulario de Apolinar Rato.

  • português

    Uma visão geral dos trabalhos lexicográficos sobre as Astúrias e suas variedades de dialetos ao longo do século XIX é desenhada. Dois ocupam toda a primeira metade do século. Um deles é o Vocabulario asturiano y castellano da «Sociedade Hispânica», lançado recentemente. A análise de seu léxico (origem das vozes, hapax, palavras fantasmas) mostra sua conexão com os textos editados por Caveda e Nava em sua Colección (1839). Além disso, algumas propostas lexicais padronizadas são as mesmas em ambos os corpus. Outras indicações apontam para o entorno de Caveda, e mais especificamente para o amigo Pedro José Pidal, provável autor da cópia manuscrita, revelada pela análise caligráfica. O segundo é o Junquera Huergo Dictionary, do qual são analisados ​​certos aspectos metodológicos (neologismos, gerenciamento de fontes etc.) e são referidas as vicissitudes de suas cópias manuscritas ainda não publicadas.Dos onze repertórios lexicais realizados na segunda metade do século, dois são de existência muito duvidosa: o de Benito Canella e o de Arias de Miranda, este último limitado a algumas notas dispersas que possibilitaram conhecer a parte da terminologia médica. O artigo analisa o restante dos léxicos e dicionários, de valor e duração desiguais, produzidos no último quarto de século. Entre eles, destacam-se alguns aspectos pouco conhecidos, como a relação epistolar entre Hugo Schuchardt e Laverde Ruiz, contemporânea com a publicação de suas Notas Lexicográficas. Também é oferecida uma avaliação dos métodos e do escopo desses repertórios e, quando possível, uma revisão de críticas contemporâneas, como as de Acevedo e Huelves e Braulio Vigón, no Vocabulário Apolinar Rato.


Fundación Dialnet

Dialnet Plus

  • Más información sobre Dialnet Plus