Resumen de Pequenas empresas, aprendizaxe e sistemas nacional e rexional de innovación

Anne Marie Maculan, Liana Carleial

• galego

  Este artigo discute as posibilidades e dificultades, sucesos e limites da inserción de pequenas empresas nun sistema nacional/rexional de innovación aínda en formación como no aso brasileiro. O elemento central é un proceso de aprendizaxe tecnolóxica e de organización baseado en multiples interaccións con outras organizacións tales como grandes empresas, institutos de investigación, axencias gobemamentais de ámbito nacional e rexional. O punto de partida é un conxunto de elementos que caracterizan a economía industrial brasileira neste momento. En primeiro lugar, as grandes empresas industriais procuran organizar unha producción enxoita. Consecuentemente, elas están derivando cara ó exterior unha parte crecente das súas actividades productivas e formando redes de subcontratación con pequenas empresas. En segundo lugar, a creación de pequenas empresas de base tecnolóxica que son apoiadas por institucións de investigación ou universidades ou incluso polo Ministério da Ciència e Tecnología. O noso enfoque teórico é a teoría neoschumpeteriana (evolucionista) da firma, que destaca os diferentes procesos de aprendizaxe, sobre todo a aprendizaxe por interacción. As nosas principais conclusións son as seguintes: 1) a inserción en redes de adquisición de subcontratación permite un proceso de acumulación de coñecementos e competencias nas pequenas empresas que está fortemente ligado ó proceso productivo e varia co sector de actividade; 2) a localización de pequenas empresas en incubadoras fai posible a adquisición de competencias tecnolóxicas e organizativas coma o acceso a redes de información, producción e servicios

• English

  This article discusses the possibilities and difficulties; success and limitations of the incorporation of Small Sized Enterprises into a National/Regional lnnovation System (SN/SRI) not yet fully developed. The central e/ement is a process of technological and organisational leaming based on multiple interactions with other organisations such as companies; research institutes; state agencies or semipublic agencies at national and regional level. The starting point is a set of elements that characterise the current Brazilian industrial economy. First of all; the large industrial companies are searching for a lean organisation of production. Consequently; they are externalising increasing parts of their productive activities. The result is the formation of subcontracting networks. Secondly; it is the creation of very small technology-based enterprises inside the business incubators which are supported by the research institutions or universíties and by the Federal Science and Technology Ministry. Our theoretical approach is basad on the evolutionary theory of the firm that focuses on the different leaming processes; particulary leaming by interaction. Our main conclusions can be summarized as follows 1) the incorporation into subcontracting networks' breeds a process of accumulalion of knowledge and competencias by small enterprises; with notable variations according to the industrial branches and the way of coordinating networks; 2) the location in a business incubator facilitates the acquisition of technological and organisational competencies and the inclusion in information; production and service networks