Contido principal do artigo

Carlos Marcelo García
Universidad de Sevilla, España
España
https://orcid.org/0000-0002-8547-367X
Biografía
No 32 (2022): Dialogando sobre as 24 propostas do MEFP para a mellora da profesión docente, Traballos por invitación
DOI https://doi.org/10.15304/ie.32.8728
Recibido: 05-10-2022 Aceptado: 14-10-2022 Publicado: 30-11-2022
Copyright Como citar

Resumo

El Ministerio de Educación publicó en enero de 2022 bajo el título: 24 propuestas de reforma para la mejora de la profesión docente, un documento que por lo que parece viene a recoger la idea de los proponentes de “fomentar un debate” que lleve a realizar propuestas que mejoren la profesión docente. Para dar respuesta a esta invitación al debate, hemos creído conveniente realizar una revisión de las diferentes investigaciones que el equipo de investigación que he coordinado ha desarrollado en los últimos treinta años en relación con el profesorado principiante y los programas de inducción. A lo largo del artículo describimos las características de los diferentes programas de inducción dirigidos a docentes principiantes que hemos promovido en España y fuera de España. Programas que se han desarrollado en los diferentes niveles del sistema educativo, incluyendo el universitario. La experiencia acumulada en estos treinta años nos permite afirmar que -en línea con los resultados de las investigaciones internacionales- los programas de inducción son imprescindibles si realmente estamos preocupados por una enseñanza de calidad. Pero la realidad en España dista mucho de estar alineada con los países más preocupados por su calidad educativa. Si nos preguntamos ¿cómo se aprende a enseñar? En muchos países la respuesta a esta pregunta es: diseñando un programa formativo continuado, diverso y rico en experiencias formativas que ayuden a los docentes de nuevo ingreso a aprender el lenguaje y los conocimientos de la práctica. La respuesta en España es la clásica: se aprende a enseñar enseñando. 

Citado por

Detalles do artigo

Citas

Jordell, K. Ø. (1985). Problems of beginning and more experienced teachers in Norway. Scandinavian Journal of Educational Research, 29(3), 105-121. http://doi.org/10.1080/0031383850290301

Marcelo, C. (1990). El Primer año de enseñanza. Grupo de Investigación Didáctica.

Marcelo, C. (1991). Aprender a Enseñar. Un Estudio Sobre El Proceso De Socialización De Profesores Principiantes. Centro de Investigación e Innovación Educativa. https://sede.educacion.gob.es/publiventa/descarga.action?f_codigo_agc=731_19

Marcelo, C. (1993). El primer año de enseñanza: análisis del proceso de socialización de profesores principiantes. Revista de educación, (300), 225-277. https://www.educacionyfp.gob.es/dam/jcr:0e2a014c-16f9-4d42-b891-938f61282062/re3001000488-pdf.pdf

Marcelo, C. (Coord.) (1995). Desarrollo profesional e iniciación a la enseñanza. PPU.

Marcelo, C., Ruiz, C. y Mingorance, P. (1993). El primer año en la Universidad: análisis de problemas de profesores principiantes. Revista de Enseñanza Universitaria, (5), 19-36. https://idus.us.es/handle/11441/29300

Marcelo, C., Burgos, D., Murillo, P., López, A., Gallego-Domínguez, C., Mayor, C., Herrera, B. y Jáspez, J. F. (2016). La inducción del profesorado principiante en la República Dominicana. El programa INDUCTIO. Revista Iberoamericana de Educación, 71(2), 145–168. https://doi.org/10.35362/rie71221

Marcelo, C., Gallego-Domínguez, C., Murillo-Estepa, P. y Marcelo-Martínez, P. (2018). Aprender a acompañar. Análisis de diarios reflexivos de mentores en un programa de inducción. Profesorado, Revista de Currículum y Formación Del Profesorado, 22(1), 461–480. https://doi.org/10.30827/profesorado.v22i1.9937

Marcelo, C. y Vaillant, D. (2017). Políticas y programas de inducción en la docencia en Latinoamérica. Cadernos de Pesquisa, 47(166), 1224–1249. https://doi.org/10.1590/198053144322

Marcelo, C. y López Ferreira, A. (2020). El acompañamiento a docentes principiantes. Análisis y resultados de un programa de inducción. Education Policy Analysis Archives, 28(108). https://doi.org/10.14507/epaa.28.4936

Mingorance, P., Mayor, C. y Marcelo, C., P. (1993). Aprender a enseñar en la Universidad. Grupo de Investigación Didáctica.

Murillo Estepa, P., Gallego Domínguez, C. y Marcelo García, C. (2018). “Mi escuela es como…” análisis de metáforas del profesorado principiante. Revista Brasileira de Educação, 23. https://doi.org/10.1590/S1413-24782018230068

OECD (2019). TALIS 2018 Results (Volume I): Teachers and School Leaders as Lifelong Learners. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/1d0bc92a-en

Mayor Ruiz, C. y Marcelo, C. (1995). Las etapas de preocupaciones en los profesores principiantes: un estudio sobre los procesos de cambio en profesores de los niveles educativos de Infantil, Primaria, Secundaria y Universidad. En M. Á. Zabalza, L. Montero y B. Cebreiro (Coords.) El Prácticum en la formación de profesionales: problemas y desafíos. Tórculo.

Veenman, S. (1984). Perceived Problems of Beginning Teachers. Review of Educational Research, 54, 143–178.https://doi.org/10.2307/1170301

Vera, J. (1988). El profesor principiante. Promolibro.

Yot Domínguez, C. y Mayor Ruiz, C. (2012). Nuevas tendencias en el proceso de formación y mentoría de profesores universitarios noveles en su primer año de docencia. Olhar de Professor, 15(2), 297-314. https://doi.org/10.5212/OlharProfr.v.15i2.0007